ไตรโคเดอร์มา แบบผง ชนิดน้ำ และไตรโคเดอร์มาสด ข้อดี ข้อเสีย เลือกอย่างไร ได้ของคุณภาพ
ไตรโคเดอร์มา เป็นหนึ่งในสารชีวภัณฑ์ที่ได้รับการยอมรับและใช้กันอย่างแพร่หลาย เพื่อควบคุมโรคในพืชผัก ไม้ผล ผักไฮโดรโปรนิก และเราสามารถขยายเชื้อได้ด้วยตัวเองอีกด้วย โดยใช้หัวเชื้อที่ผ่านการคัดเลือกสายพันธ์ ที่เหมาะสมและมีคุณภาพในการนำมาใช้ควบคุมเชื้อสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคพืช
ในบทความนี้ ทางเกษตรเลิฟจะพามาทำความรู้จักกับเจ้าเชื้อราไตรโคเดอร์มาให้มากขึ้น ข้อดี ข้อเสีย ของเชื้อในรูปแบบต่างๆ รวมข้อจำกัดของไตรโคเดอร์มา เพื่อให้เราได้เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพมากที่สุดนั้นเอง
ไตรโคเดอร์มา แต่ละประเภท ข้อดี และข้อด้อยของแต่ละประเภทมีอะไรบ้าง
เชื้อราไตรโคเดอร์สด
ข้อดี ไตรโคเดอร์มา เชื้อสด
- สามารถผลิตได้ด้วยตนเอง เนื่องจากมีกรรมวิธีในการผลิตและอุปกรณ์ที่ใช้ก็สามารถหาได้ทั่วไป เช่นการผลิตเชื้อสดด้วยข้าวสุกที่มีวิธีที่สามารถหาได้ทั่วไป ในอินเตอร์เน็ต และทางหน่วยงานราชการก็มีเปิดสอนให้กับเกษตรกรที่สนใจ อยู่เป็นประจำ
- เนื่องจากเป็นเชื้อสดเมื่อนำไปใช้ เชื้อจะทำงานได้ไว เพราะมีเชื้อที่สามารถขยายพันธ์ได้เลยในปริมาณมาก
- ต้นทุนถูก โดยหัวเชื้อคุณภาพที่ขายอยู่ขนาด 20 กรัม (ประมาณ 200 บาท) สามารถผลิตเชื้อสดได้มากถึง 15 กิโลกรัม ซึ่งเชื้อไตรโคเดอร์มาสด 1 กิโลกรัม เมื่อนำมากรองแล้วสามารถผสมน้ำได้ถึง 100 ลิตร เพื่อนำไปฉีดพ่นหรือรดลงดินในแปลงเพาะปลูก ดังนั้น เชื้อสด 15 กิโลกรัม สามารถผสมน้ำได้ถึง 1500 ลิตรสำหรับการฉีดพ่น
ข้อเสียของเชื้อสด
- เก็นได้ไม่นาน หลังการขยายเชื้อได้ 7 วัน ถ้าใชไม่หมดเก็บในตู้เย็นได้แค่ 7-15 วันเท่านั้น แต่ถ้าไม่เก็บในตู้เย็น ปริมาณเชื้อที่สามารถใช้งานได้ก็จะลดลงอย่างรวดเร็ว 1 วันผ่านไป ก็แทบจะไม่เหลือเชื้อที่ใช้การได้แล้ว
- ไม่สะดวกในการเก็บรักษา เนื่องจากเชื้อสดที่ใช้ไม่หมดจะต้องเก็บในตู้เย็น ซึ่งเป็นการไม่สะดวกสำหรับใครหลายๆคน ที่ไม่อยากเอาไปเก็บในตู้เย็นให้ปนกับอาหาร
- ถ้าจะใช้เชื้อสด ต้องวางแผนเพื่อผลิต ทำให้เสียเวลา ซึ่งตรงนี้ก็ถือว่าไม่สะดวกเท่าที่ควร
- สถานที่ในการผลิต ต้องเหมาะสมต่อการขยายเชื้อทำให้ เกษตรกรบางท่านไม่มีพื้นที่ในการเพาะขยายเชื้อ
การใช้เชื้อไตรโคเดอร์มาสด จะให้ผลดีตรงที่น้ำที่กรองได้จากอาหารเลี้ยงเชื้อนั้น มีสารที่สามารถควบคุมเชื้อราได้ทันที และสารเหล่านี้ยังช่วยในเร่งการเจริญเติบโตให้กับพืชได้อีกด้วย ซึ่งสารพวกนี้ถูกสร้างขึ้นมากจากเชื้อราไตรโคเดอร์มาที่เราเลี้ยงบนอาหารนั่นเอง ซึ่งเมื่อเทียบกับไตรโคเดอร์มาที่อยู่ในรูปผงแห้ง เมื่อนำไปใช้จะต้องรอให้สปอร์อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม จึงเจริญขยายเชื้อได้
ไตรโคเดอร์มา ผง พร้อมใช้
เชื้อไตรโคเดอร์มาผง พร้อมใช้ ในปัจจุบันสามารถหาซื่้อได้ทั่วไป สะดวกในการใช้งาน ผสมน้ำใช้ได้ทันที แต่มันก็มีข้อจำกัดอยู่เหมือนกันครับ มาดูกันเลยครับ
ข้อดี
- สะดวกใช้ เชื้อในรูปผงสามารถผสมน้ำแล้วฉีดพ่นหรือนำไปใช้ได้ทันทีเลย อันนี้สะดวกมากครับ ไม่ต้องมากรองเอาเชื้อให้ยุ่งยากเหมือนเชื้อสด
ข้อเสีย
- ต้องรอให้เชื้อเจริญก่อน ถึงจะสามารถทำงานได้ แตกต่างจากเชื้อสดที่เรากรองเอาไปใช้ ถึงแม้ต้องใช้เวลาประมาณ 2 วันสปอร์ถึงจะเจริญ แต่น้ำที่กรองได้จากการขยายเชื้อสดนั้นมีสารที่เชื้อราไตรโคเดอร์มาได้ผลิตออกมา ชึ่งมีอยู่ในน้ำที่เราใช้ล้างเชื้อสดนี่นเอง สารตัวสามารถควบคุมเชื้อราได้ทันที และยังช่วยเร่งการเติบโตให้กับพืชได้อีกด้วย
- ปริมาณและคุณภาพของเชื้อ (สปอร์ที่สามารถเจริญได้นั้น ไม่มากเท่าเชื้อสด)
- ไตรโคเดอร์มาผง ที่ไม่เติมสารยืดอายุเชื้อ (สารที่ช่วยรักษาสปอร์ให้มีอายุอยู่ได้นานขึ้น) เมื่อนำมาใช้แทบจะไม่เกิดประโยชน์อะไรเลย เพราะแทบจะไม่มีสปอร์ที่สามารถเจริญได้อยู่เลย ดังนั้น การเลือกซื้อเชื้อไตรโคเดอร์มาผง ต้องดูด้วยว่าผลิตแบบใหนครับ ถ้าเป็นการเลี้ยงขยายเชื้อบนธัญพืชแล้วนำมาบด โดยไม่มีขั่นตอนของการเติมสารยืดอายุเชื้อ โดยปรกติแล้วเชื้อ 1 เดือนหลังการผลิตเชื้อแทบไม่เหลือแล้วครับ
- วันที่ผลิตนั้นสำคัญ เพราะเชื้อไตรโคเดอร์มา เป็นสารชีวภัณฑ์นั่นหมายความว่า มันมีชีวิตครับ จากงานวิจัยพบว่า ไตรโคเดอร์มาที่ผ่านขั่นตอนเติมสารช่วยยืออายุจะเก็บได้นานสุด ประมาณ 1ปี ครับ
ไตรโคเดอร์มาผงข้อดีอย่างมากคือ เมื่อต้องการใช้ไม่ต้องรอผลิตเหมือนเชื้อสด และไม่ต้องเสียเวลากรองเหมือนเชื้อราสด เรียกได้ว่าสะดวกมาก
ไตรโคเดอร์มา น้ำ
เป็นเชื่อราเขียวสำเร็จรูปแบบน้ำ สามารถนำมาผสมน้ำแล้ว รดหรือฉีดพ่นได้ทันที ในปัจจุบันสามารถหาซื้อได้ทั่วไป แต่สิ่งที่ต้องคำนึงเกี่ยวกับเชื้อไตรโคเดอร์มาชนิดน้ำ ก็คงเหมือนกับเชื้อแบบผง นั่นคืออายุของเชื้อและขั่นตอนการผลิต เป็นเรื่องสำคัญมากๆ เพราะผลิตแล้วเก็บไว้นานมากเท่าไหร่ ประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ก็ยิ่งลดลง (ระยะเวลาเก็บนาน เชื้อหรือสปอร์ที่สามารถเจริญได้ยิ่งลดลง จนเหลือน้อยถึงไม่เหลือเลยก็มี ขึ้นอยู่กับขบวนการผลิต ของผลิตภัณฑ์)
ข้อดี
- สะดวกผสมน้ำ ใช้ได้ทันทีที่ต้องการ
- เชื้อแบบน้ำ ที่ผลิตโดยใช้วิธีล้างเชื้อที่ขยายบนธัญพืช จะมีสารที่มีความสามารถควบคุม เชื้อราสาเหตุก่อให้เกิดโรคพืชอยู่ด้วยจึงสามารถมีผลในทันทีต่อการควบคุมเชื้อราสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคพืช และยังมีสารที่ช่วยเร่งการเจริญเติบโตอยู่ด้วย สารนี้ช่วยให้เร่งการแตกยอด เร่งการเติบโตในพืชได้เช่นกัน
ข้อเสีย
- ต้องเก็บในตู้เย็น สำหรับเชื้อที่ไม่ผ่านขั่นตอนการผลิตที่ช่วยยืออายุของเชื้อ
- เก็บได้ไม่นาน ต้องรีบใช้ให้หมดสำหรับเชือแบบที่ไม่ผ่านการยืดอายุเชื้อ
จะเห็นได้ว่าทั้งเชื้อไตรโคเดอร์มาทั้งแบบผงและน้ำ ต่างก็มีข้อด้อยเหมือนกัน นั่นก็คือ คุณภาพของเชื้อที่ขึ้นอยู่กับคุณภาพของวิธีที่ผลิต การผลิตเชื้อที่ไม่ผ่านการยืดอายุเชื้อ ผลิตภัณฑ์ลักษณะนี้ วันที่ผลิตสำคัญมาก เพราะมีผลต่อคุณภาพของเชื้อโดยตรง มีงานวิจัยเรื่อง อายุของเชื้อราไตรโคเดอร์มาที่มีขายในท้องตลาด พบว่าส่วนใหญ่มีเชื้อที่ใช้งานได้น้อย ดังนันเมื่อเกษตรกรนำไปใช้ จึงได้ผลไม่ดีเท่าที่ควร
ดังนั้นก่อนซื้อผลิตภัณฑ์เชื้อราไตรโคเดอร์มาสำเร็จรูป ควรเลือกซื้อที่เพิ่งผลิตใหม่ ถ้าไม่แน่ใจลองสอบถามผู้ขายดูครับ จะช่วยให้เราได้เชื้อคุณภาพ เมื่อนำมาใช้ก็จะเกิดผลผลัพธ์ที่ดีครับ